(16‐Б61ХМО) Хидромеханичка опрема

Статус

Семестар

Број часова

ECTS

Изборни

6

45 + 30

6

Наставници

Дарко Кнежевић,  редовни професор
Саша Лалош, виши асистент

Катедра

Студијски програм

Енергетско и саобраћајно машинство

Условљеност другим предметима

Механика флуида

Циљ изучавања предмета

Упознавање студента са основним типовима хидромеханичке опреме у хидроелектранама и пумпним станицама, као и са основним методама за пројектовање и прорачун хидромеханичке опреме. Овладавање методологијом везаној за избор, рад и одржавање хидромеханичке опреме која се користи у хидротехници.

Исход учења

Оспособљавање студента да самостално пројектују и прорачунавају хидромаеханичку и опрему и анализирају појаве које се јављају на хидроенергетским постројењима. Коришћење знања за избор, коришћење и одржавање хидромашинске опреме.

Садржај предмета

 
Теоријска настава: Хидроенергетски системи (Хидроелектране, Пумпне станице). Хидромашинска опрема (Класификација хидромашинске опреме, Елементи хидромашинске опреме – цијеви, цијевнице, цијевна арматура, ослонци, носачи ослонаца, цијевни компензатори, посуде под притиском. Основни распоред хидромашинске опреме, Водозахвати, Решетке и њихово одржавање, Органи за затварање хидротехничких објеката, Органи за затварање цјевовода под притиском). Цјевоводи под притиском (Шема положаја и врста цјевовода, Прорачун цјевовода под притиском, Механички прорачун отвореног цјевовода под притиском, Избор економског пречника цјевовода). Заштита цјевовода под притиском од хидрауличког удара. Заштитна опрема. Ваздушни вентили. Синхрони вентили. Мјерна опрема (Мјерење бруто пада, Мјерење протока). Шема пумпне станице, основни елементи и уређаји и њихов распоред. Пумпе за воду, усисни цјевовод, потисни цјевовод. Преглед пумпних станица. Техничке карактеристике. Анализа нестационарних режима рада. Савремени софтвери за пројектовање и прорачун хидромеханичке опреме и анализу струјања. Софтвери за анализу нестационарних појава код хидропостројења.
Практична настава: Аудиторне вјежбе (Рачунске вјежбе по областима – прорачун профила и опструјавања профила решетке, пројектовање и прорачун устава, засуна и затварача, динамика повратне клапне – пројектовање и одређивање времена затварања, прорачун цјевовода под притиском, Прорачун потрошње воде, усклађивање потрошње и производње. Избор пумпи, регулисање притиска и протока. Прописи везани за пумпне станице. Пумпне станице за повишење притиска, Испитни примјери). Семинарски рад (Предвиђена је израда једног пројектног задатка – прорачун и избор опреме пумпне станице или хидроелектране). Лабораторијске вјежбе (Мјерење бруто пада и протока). Екскурзија (Посјета хидроелектрани у окружењу).

Методе наставе и савладавања градива

Предавања у писаном и дјелимично електронском облику, aудиторна вјежбања у писаном облику, огледни примјери рачунских задатака, компјутерска подршка. Самостална израда и презентација семинарског рада. У оквиру наставе студент ће се упознати са конструкцијом и експлоатацијом изведених карактеристичних хидромеханичких постројења обиласком истих на терену.

Литература

1. Билић, Ж.: Хидроенергетска постројења, Универзитет у Сарајеву, Машински факултет Сарајево, 1998.

2. Ристић, Б.: Хидромашинска опрема, Научна књига, Београд, 1996.

3. Dickenson, C.: Valves, piping and pipeline handbook, Elsiver, 1999.

4. Мenon, S.: Liquid pipeline hydraulics, Marcel Dekker, 2004

Облици провјере знања

Провјера знања се реализује преко предвиђена два теста из теоријских области наставе, прегледа и оцјене семинарског задатка и извјештаја о посјети изведених карактеристичних хидромеханичких постројења.
Похађање наставе
5 бод.
Колоквијуми, I+II
20+20 бод.
Активност на настави
5 бод.
Завршни испит
30 бод.
Семинарски рад
20 бод.
Укупно
100 бод.

Посебне назнаке за предмет